Ciekawostki o Chile – kraj według NAJ

Długi, wąski kraj wciśnięty między ocean a Andy. Na marginesie kontynentu, na końcu świata. Mało znany, niedoceniany, pomijany w planach i lekturze statystycznego Europejczyka. Chile niełatwo się przebić wśród  bardziej charakterystycznych sąsiadów z kontynentu, a co dopiero przebić się globalnie. Tymczasem są aspekty, w których to właśnie ten kraj ma coś  NAJ w skali światowej. 

Jeśli myślicie, że najstarsze mumie są w Egipcie, najbardziej sucha pustynia świata to Sahara, a jeśli łosoś to tylko z Norwegii – czytajcie dalej 🙂 A jesli już to wiecie, może uda mnie się Was zaskoczyć innymi punktami.

Zebrałam dziś 10 ciekawostek dotyczących Chile, które zaczynają się od naj, plasując kraj na pierwszych miejscach w niektórych rankingach na świecie.

 

Ciekawostki o Chile – kraj według NAJ

1. NAJ-starsze mumie świata

Egipt? Nie! Najstarsze mumie świata pochodzą z regionu Arica na północy Chile.  Niektóre szczątki z czasów cywilizacji Chinchorro (5000-2000 r. p.n.e.) mają nawet ponad 7 tysięcy lat. Dzięki morskiemu powietrzu większość z nich jest w bardzo dobrym stanie.

Trzy mumie – dwoje dorosłych i jedno dziecko – trafiły do muzem. Jeszcze 4 lata temu oglądałam je w Museo Chileno de Arte Precolumbino w Santiago. Placówka jest teraz w remoncie (odnawiają ją po trzęsieniu ziemi i organizują dodatkowe piętro), otwarta będzie jednak już niedługo, w styczniu przyszłego roku. Tymczasem z moich danych wynika, że mumie Chinchorro oglądać można w Museo San Miguel de Azapa w Arice.

foto: momiaschinchorro.cl

Więcej informacji o mumiach: http://momiaschinchorro.cl

Dla hiszpańskojęzycznych video: http://youtu.be/0WxzhhHe4Mk

---

2. NAJ-czystsze niebo na planecie

Niebo na północy Chile to raj dla astronomów. 340 pogodnych nocy w roku, brak deszczu, wysokość terenu i ogromna odległość od miejskich aglomeracji stwarzają niepowtarzalne warunki do obserwacji gwiazd i planet. To właśnie w tej części świata usytuowane są najważniejsze obserwatoria astronomiczne świata (nawet Uniwersytet Warszawski ma tu swój teleskop) i największe, najpotężniejsze teleskopy. Niedawno pisałam o specjalnej, darmowej aplikacji na komórkę, dzięki której możecie oglądać zdjęcia nieba nad Atakamą: http://tresvodka.com/2013/12/03/okno-na-wszechswiat/

foto: eso.cl

---

3. NAJ-dalej na południe położone miasto świata

Wbrew temu co myślą niektórzy to nie argentyńska Ushuaia, ale chilijskie Puerto Williams w regionie Magallanes. Miasto, które jest jednocześnie portem morskim, ma nieco ponad 2000 mieszkańców, licząc zarówno załogę wojskową jak i cywilów.

foto: skyscrapercity.com

---

4. NAJ-bardziej sucha pustynia  i NAJ-dłuższa susza

Pustynia Atakama w północnym Chile uznawana jest na najbardziej suchą pustynię świata. Tam też zanotowano najdłuższą suszę – na Atakamie nie padało równe 400 lat, między1571 a 1971 r.

foto: 4.bp.blogspot.com

---

5. NAJ-silniejsze trzęsienie ziemi w historii

Rok 1960, Valdivia. 9,5 w skali Richtera plus tsunami…

foto: en.wikipedia.org

---

6. NAJ-większy eksporter winogron i…

Chile słynie ze wspaniałych win. Nic więc dziwnego, że jest też największym na świecie eksportem winogron. To tutaj też (w Santiago) w 1984 r. odnotowano rekord największej kiści tego owocu, która ważyła aż 9,4 kg.

Według ostatnich wyników badań programu ProChile (Ministerstwa Spraw Miedzynarodowych) Chile jest również światowym liderem eksportu mrożonego łososia (jeśli chodzi o świeżego jest na drugim miejscu), jagód, śliwek, świeżego pstrąga, wędzonych ryb i suszonych jabłek. Szczegóły raportu TU.

foto: prochile.gob.cl

---

7. NAJ-większy basen na świecie…

… jest w Chile, w ekskluzywnym kurorcie dla bogaczy w San Alfonso del Mar. Zdjęcie powie wszystko.

foto: theclinic.cl

---

8. NAJ-dłuższa wojna w historii

La guerra de Arauco, czyli wojna z Araukanami uznawana jest za najdłuższą w historii, bo trwającą aż 350 lat! Konflikt pomiędzy Indianami z plemienia Mapuche w rejonie południowego Chile (nazywanych przez Hiszpanów Araukanami) a hiszpańskimi kolonizatorami płynnie przeszedł w konflikt pomiędzy ich potomkami (okresem zwanym Ocupación de la Araucanía albo Pacificación de la Araucanía).  Tym sposobem rozciągał się między 1536 a 1818 r. z pewnymi okresami pokoju i różnym stopniem intensywności.

foto: aillapan.wordpress.com

---

9. NAJ-większa kopalnia miedzi na świecie (choć nie najgłębsza)

Kopalnia El Teniente znajduje się 120 km od Santiago de Chile, na wzgórzu o tej samej nazwie niedaleko miejscowości Sewell. Jej podziemne korytarze liczą około 3 000 km!

Inna chilijska kopalnia Chuquicamata – położona na pustyni Atacama jest największa odkrywkowa kopalnia rudy miedzi.

foto: emol.com

---

10*. NAJ-wyżej położone stanowisko archeologiczne

Najwyższy na świecie czynny wulkan Llullaillaco, ósmy co do wysokości szczyt w Andach, znajduje się na granicy Argentyny i Chile, na płaskowyżu Atacama. Jest to też najwyżej położone stanowisko archeologiczne na świecie (6739m), choć wykopalisk dokonano po argentyńskiej stronie, stąd gwiazdka.

W 1999 roku na samym jego szczycie odnaleziono trzy dobrze zachowane ciała trojga inkaskich dzieci, złożonych w ofierze 500 lat wcześniej: siedmioletniego chłopca (El niño), sześcioletniej dziewczynki (La niña del rayo) piętnastoletniej dziewczyny (La doncella). Zdjecia odkrycia umieścił NY Times, klik. Mumie Llullaillaco obejrzeć dziś można w Museo de Aqueologia de Alta Montana de Salta w Argentynie.

Więcej o historii znaleziska Llullaillaco, w szczególności dziewczynki zwanej La doncella znajdziecie tu (po polsku). A o chłopcu El Nino tu (po hiszpańsku).

foto: abretumente87.bligoo.com.ar

 

Na koniec jeszcze jedna ciekawostka, a mianowicie rekord, który wydawać by się mogło powinien należeć do długieeeeeego Chile, ale tak nie jest. Chile bowiem nie jest najdłuższym krajem świata. Jest nim… Rosja.

Inne źródła:

http://www.taringa.net/posts/info/12589934/Cosas-que-no-sabias-de-chile.html

http://www.marthadebayle.com/index.php/viajes/3109-10-cosas-que-no-sabias-de-chile

http://www.theclinic.cl/2013/11/22/295958/

http://www.taringa.net/posts/info/5773116/Record-Mundiales-De-Chile—Chile-Chile-lindo.html